Kung ikaw ay isang napakagandang babae, nais mo bang maging prinsesa? ‘Yun bang espesyal sa iyo ang turing ng inyong komunidad. Hindi mo kailangang magtrabaho dahil may gagawa naman nito para sa iyo. Ngunit hindi biro ang maging buhay-prinsesa lalo na’t kung ikaw ay magiging isang ‘binukot.’
Noong araw sa bulubundukin ng Tapaz, Capiz ay may mga hinihirang para maging ‘binukot.’ Ito ‘yung pinakamagandang babae sa kanilang lugar na inihihiwalay ng komunidad. Ang salitang ‘binukot’ ay nangangahulugan ng “itago.” Katunog din ito ng salitang Tagalog na ‘dinukot.’ Magkaugnay din naman, dahil kapag ikaw ay isang binukot ay inalisan ka na ring mamuhay ng normal dahil nakakulong ka. Ginagawa nila ang ganito para mapangalagaan ang kanilang tradisyon at kultura.
Ang binukot ay namumuhay na parang prinsesa dahil pinagsisilbihan ito. Pinapaliguan, sinusuklayan at pinapakain ng pinakamasasarap na pagkain. Bata pa lang ay pinipili na at inihihiwalay ang isang binukot para turuan ng kanilang katutubong sayaw at paghabi na kung tawagin nila ay Panubok. Ipinapakabisado rin sa kanila ang mahahaba nilang epiko tulad ng mga sumusunod: Tikum Kadlum, Amburukay, Balanakon, Sinagnayan, Kalampay, Nagbuhis, Pahagunoy at Alayaw.
Hindi pinapayagan na magtrabaho ang binukot kaya’t pinaniniwalaang mahina ang kanilang pangangatawan dahil sa kakulangan sa mga gawaing pisikal. Maliban dito ay hindi rin sila nakakapag-aral sa eskuwelahan. Hindi rin pinapalabas ng bahay at walang nakakakita sa mukha nito dahil natatakpan ito ng belo. Tanging ang pamilya at malalapit na tagapagsilbi lang ang nakakakita ng mukha ng binukot.
Kahit pa ang mga lalaking nag-aasam na mapangasawa ang binukot ay hindi maaaring makita ang mukha nito. Maliban na lang sa lalaking papalarin na mapapangasawa ng binukot. Samantalang ang babae naman ay nakikita lamang ang mukha ng kanyang manliligaw sa pamamagitan ng pagsilip sa siwang ng kanyang tinitirhan. Dahil itinuturing na espesyal ang binukot ay dumadaan ito sa ‘bidding.’ Kung sino ang makakapagbibigay ng pinakamataas na dowry sa magulang ng babae ang maaaring pakasalan ng binukot.
Subali’t noong panahon ng pananakop ng Hapon sa bansa ay natigil ang tradisyon ng binukot. Ayon sa salaysay ng ilang historyador, nang makarating ang mga mananakop sa bulubunduking lugar ng Tapaz kung saan itinatago ang mga binukot ay sila ay unang-unang naging biktima ng panggahasa ng mga ito. Kung kaya’t minabuti na lamang ng mga magulang na itigil na ang pagkakaroon ng binukot sa kanilang pamilya.
Isa sa pinakakilalang binukot ay si Lola Elena Gardoce ng Panay, namatay siya sa edad na siyampu’t walo. Ang anak niyang nagngangalang Angga ay sapilitang ginawang binukot. Subali’t nang ang anak naman nitong si Emily ang gagawing binukot ay hindi ito pumayag bagkus ay mas ninais nitong tahakin ang ibang klase ng buhay.
Kung tutuusin ay maaari namang ituro ang tradisyon ng isang komunidad nang ‘di na kinakailangan pa ng isang binukot. Sa bundok ng Garangan sa may Iloilo, naipipreserba nila ang kanilang tradisyon sa pamamagitan ng pagtayo ng maliit na paaralan na tinatawag na Balay Turu-an kung saan ay itinuturo sa mga kabataan ang kanilang oral tradition at pagsayaw. Ito ay itinatatag ng dati ring binukot na si Lola Susa Caballero.
No comments:
Post a Comment